Ağız hijyenini sağlamak, sadece diş-diş eti dokularının değil, aynı zamanda genel sağlığın korunması açısından da oldukça önemlidir.

Ağız hijyeninde asıl amaç diş plağını ortadan kaldırmaktır. Diş plağı; diş ve diş eti sınırına tutunan, gıda artıkları ve bakterilerin birleşmesi sonucu oluşan beyaz-sarı renkli yumuşak yapışkan bir tabakadır. Ağız hijyeni ihmal edildikçe oluşan plak, diş etlerinin üstünde ve diş-diş eti arasında birikmeye başlar. Sonrasında tükürükteki minerallerle birleşerek diş taşlarının oluşumuna sebep olur.

Dişlerin üzerinden uzun süreli temizlenmeyen plak varlığı; diş çürüklerine, diş eti hastalıklarına neden olur. Diş çürükleri ve diş eti hastalıklarının tedavi edilmemesi sadece dişlerin kaybına sebep olmaz, aynı zamanda genel sağlığı (bk. Genel Sağlık - Ağız ve Diş Sağlığı İlişkisi) da olumsuz yönde etkiler.

Ağız hijyenini sağlamak için çok çeşitli araçlar bulunur:

1. Diş Fırçası: Sabah kahvaltıdan sonra ve akşam yatmadan önce olmak üzere günde iki defa dişlerin fırçalanması gerekmektedir. Diş fırçalamanın amacı, tüm dişlerin ön-arka ve çiğneme yüzeylerinde biriken plağın etkili bir şekilde uzaklaştırılmasıdır.

2. Diş İpi: Diş fırçalaları, dişlerin ara yüzlerine giremediği için, bu alanların temizliğinde yetersiz kalmaktadır. Dişlerin ara yüzlerinin temizlenmemesi ise uzun vadede ara yüz çürüklerine sebep olmaktadır. Diş ipi ile dişlerin ara yüzlerine rahatlıkla girilmekte ve böylece dişlerin arasındaki plak ve gıda uzaklaştırılabilmektedir. Günde bir defa kullanılmalıdır.

3. Diş Arası Fırçalar (Ara Yüz Fırçaları): Diş arası fırçaları, daha çok diş eti çekilmesi olan hastalarda tavsiye edilir. Küçük fırça demetleri şeklindedir. Bir yandan dişlerin arasındaki plağın ve gıdaların uzaklaştırılmasını sağlarken, diğer yandan diş etlerine masaj yaparak bu alanlardaki kan dolaşımını arttırır. Böylece, diş eti çekilmesini yavaşlatır.

 

4. Dil Fırçası: Diş ve diş etleri için zararlı bakteriler dil yüzeyinde de birikirler. Bu nedenle diş fırçalaması sonrası dilin de fırçalanması gerekir. Ancak dilin yüzeyinin çok hassas olması  nedeniyle dil yüzeyini temizleyen özel fırçalar kullanılmalıdır.

 

5. Super Floss: Super floss, köprü proteze sahip veya ortodontik tedavi gören hastaların kullanması gereken, fırça ve diş ipiyle ulaşılamayan alanların temizlenebilmesini sağlayan özel diş ipleridir.

6. Tek Demet Fırça: Geride konumlanması sebebiyle fırçayla ulaşılması zor olan ve ortodontik tedavi gören hastalardaki dişlerin temizlenmesine yardımcı olan fırçalardır.

 

7. Ağız Duşu: Sabit protezi olan hastaların, plağı ve gıda artıklarını basınçlı su ve hava ile uzaklaştırabilmesini sağlayan cihazlardır.

 

8. Protez Fırçası: Hareketli protez kullanan hastaların protezlerini temizleyebilmeleri için özel olarak üretilmiş fırçalardır.

 

9. Protez Temizleyiciler: Protez fırçasına ilave olarak hareketli protezlerin hijyenine yardımcı olan temizleyicilerdir.

10. Ağız gargaraları: Ağız gargaraları, tek başına ağız hijyenini sağlamak için kullanılamazlar. Diş fırçalanması ve ara yüz temizliğinden sonra ağız hijyenine destek olarak kullanılırlar. Eczanelerde tıbbi amaçla satılan ağız gargalarının kullanım süresi ve şekli ise hekimin önerdiği doğrultuda olmalıdır.

Anahtar kelimeler: ağız hijyeni, hijyen, diş plağı, diş eti hastalıkları, çürük, diş fırçalama, diş ipi, ara yüz fırçası, diş arası fırçası, diş eti çekilmesi, dil fırçası, super floss, tek demet fırça, ağız duşu, protez fırçası, protez temizleyici, gargara, ağız gargaraları